Een Risico-inventarisatie en -Evaluatie (hierna: RI&E) is een instrument dat ontwikkeld is ter bevordering van veilig en gezond werken. Door middel van een RI&E krijgen organisaties inzicht in de gevaren en risico’s waaraan de werknemers worden blootgesteld. Een werkgever kan ervoor kiezen om zelf de risico’s van haar werkzaamheden te inventariseren of hiervoor een externe partij in te schakelen. Bij het inventariseren van de gevaren en risico’s wordt rekening gehouden met eventuele bijzondere groepen werknemers. Een RI&E is ontzettend bruikbaar om inzicht te krijgen in welke gevaren er zijn bij het uitvoeren van bepaald werk, en kan helpen bij het bedenken van oplossingen en acties om risico’s van deze gevaren te beperken. Iedere organisatie is wettelijk verplicht om te beschikken over een RI&E volgens Art. 5 van de Arbowet.

Afhankelijk van de grootte van de organisatie moet de RI&E wel of niet getoetst worden door een kerndeskundige. Er geldt geen verplichte toetsing voor een organisatie die maximaal 25 medewerkers in dienst heeft of als alle medewerkers gezamenlijk niet meer dan 40 uur per week werken. Deze organisaties moeten echter bij het opstellen van de RI&E wel gebruik maken van een RI&E-instrument dat in de CAO is opgenomen of van een erkend branche RI&E-instrument. Als er voor de branche van de betreffende organisatie geen erkend instrument beschikbaar is, moet de RI&E alsnog getoetst worden door een gecertificeerde arbodienst of arbodeskundige. Deze beoordeelt of de gemaakte RI&E compleet en betrouwbaar is. Een bedrijf met méér dan 25 medewerkers in dienst moet haar RI&E altijd laten toetsen door een deskundige.

Nadat de inventarisatie van de risico’s heeft plaatsgevonden wordt een plan van aanpak opgesteld. In het plan van aanpak wordt aangegeven welke maatregelen worden genomen om de risico’s te beperken en wordt vermeld binnen welk termijn de maatregelen moeten worden uitgevoerd. Als een organisatie beschikt over een ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging is de werkgever verplicht om de uitkomsten van de RI&E en het plan van aanpak na toetsing met deze partijen te delen. De werkgever moet in overeenstemming komen met deze partijen over de inhoud van de rapporten en daarom is het van belang dat medewerkers actief worden betrokken bij het opstellen van de plannen. Daarnaast moeten medewerkers op de hoogte worden gebracht van de risico’s die optreden tijdens de werkzaamheden die zij verrichten en moeten zij de mogelijkheid hebben om zelf oplossingen aan te dragen.

Buiten de verplichtingen om kan een goed uitgevoerde RI&E veel opleveren voor een organisatie. Zo wordt met een RI&E onder andere inzichtelijk gemaakt of de werkzaamheden van een organisatie gevaar kunnen opleveren of schade kunnen veroorzaken aan de gezondheid van medewerkers. Door zicht te krijgen op de risico’s die spelen binnen een organisatie is het gemakkelijker om de oorzaken aan te pakken. Daarnaast draagt een beter zicht op de risico’s en een verbeterd bewustzijn van veilig en gezond werken bij aan het verbeteren van de algehele veiligheid op de werkvloer. Als gevolg hiervan daalt het aantal ongevallen en het percentage ziekteverzuim. Gezonde werknemers leveren een positieve bijdrage aan de organisatie, dus het hebben van een RI&E heeft naast het verplichte karakter een grote meerwaarde.